Dla zastosowania art. 436 k.c. niezbędne jest wykazanie że szkodę wywołał ruch pojazdu. W języku potocznym przez ruch rozumie się przemieszczanie się przedmiotu w stosunku do punktów odniesienia. W normach prawych pojęcie to będzie jednak miało charakter szerszy. Ustawa prawo o ruchu drogowym wprowadza pojecie postoju pojazdu, tak więc wnioskując a contrario należy przyjąć, że co nie jest postojem, jest ruchem.
PRAWO
Art. 2 ustawy prawo o ruchu drogowym „postój pojazdu”- unieruchomienie pojazdu niewynikające z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwające dłużej niż 1 minutę
Wnioskować z tego należy, że w rozumieniu ustawy pojazd znajduje się w ruchu w przypadku unieruchomienia pojazdu niewynikającego z warunków lub przepisów ruchu drogowego, trwającego nie dłużej niż 1 minutę, oraz każdego unieruchomienia pojazdu wynikające z tych warunków lub przepisów.
PRZYKŁAD
Samochód, który zatrzymuje się przed skrzyżowaniem na czerwonym świetle przestaje się przemieszczać, ale wciąż znajduje się w ruchu (w rozumieniu art. 2 ustawy prawo o ruchu drogowym), gdyż jego zatrzymanie się wynika przepisów ruchu drogowego.
PRZYKŁAD
Kierowca nie znający drogi zatrzymuje się, aby zapytać przechodnia o właściwy kierunek. Jeżeli pojazd nie pozostaje zatrzymany na dłużej niż minutę, to jednak wciąż znajduje się w ruchu (w rozumieniu art. 2 ustawy prawo o ruchu drogowym. Jeszcze szerszej wykładni pojęcia ruchu z pojazdu dokonał Sąd Najwyższy, łącząc pojęcie ruchu samochodu z pracą jego silnika, która sama przez się może stwarzać pewne zagrożenia, a która rozpoczyna się z chwilą uruchomienia.
ORZECZENIE
Szkodą wyrządzoną przez ruch pojazdu mechanicznego w rozumieniu art. 436 kc w związku z art. 435 kc jest zarówno szkoda, wyrządzona od chwili uruchomienia silnika, jak i szkoda pozostająca w normalnym związku przyczynowym z działaniem silnika podczas jego uruchamiania. Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 11 grudnia 1972 r., I CR 550/72
Za przyjęciem takiego rozumienia przemawia cel regulacji – zapewnienie szerokiej ochrony ze względu na szczególne zagrożenia jakie wiążą się z pojazdami poruszanymi za pomocą sił przyrody. W tym rozumieniu ruchem pojazdu jest praca jego silnika, rozpoczynająca się z chwilą uruchomienia. W tym kontekście pojęcia ruchu należy ponownie zwrócić uwagę na stosunek kodeksu cywilnego do ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych.
PRAWO
Art. 34 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK 1. Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. 2. Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się również szkodę powstałą:1) przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego;2) bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu mechanicznego;3) podczas zatrzymania, postoju lub garażowania.
Przytoczony ust 2 wprowadza tzw. fikcję prawną, czyli dla określonych zdarzeń przyjmuje takie same skutki prawne jakby wynikały z ruchu, choć w rzeczywistości z niego nie wynikają. Tak więc ubezpieczenie OC komunikacyjne obejmuje naprawienie szkód powstałych we wskazanych powyżej sytuacjach tak jakby powstały na skutek ruchu pojazdu, choć w istocie z niego nie wynikają. Wynika z tego tylko tyle, że ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność także w wymienionych okolicznościach. Jednakże jako, że nie są to szkody powstałe na skutek ruchu, a jedynie „uważane za takie” nie stosuje się do nich art. 436 § 1 k.c. gdzie wyraźnie jest mowa o ruchu, którego tu brak. Praktyczną konsekwencją tego jest to, że szkody określone w art. 34 ust 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych podlegają naprawieniu na ogólnej zasadzie winy (art. 415).