Przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody (PRZYCZYNIENIE SIĘ POSZKODOWANEGO DO POWSTANIA SZKODY) skutkuje obniżeniem należnego mu odszkodowania. W praktyce przyjmuje się, że przyznana kwota zostaje pomniejszona o określony procent, rzadziej ułamek, który odpowiada zakresowi, w jakim odpowiedzialność ponosi poszkodowany. Nie oznacza to jednak, że stopień zmniejszenia odszkodowania zależy wyłącznie od oceny zachowania się poszczególnych uczestników wypadku.
ORZECZENIE
Samo porównanie przyczynienia się poszkodowanego z przyczynami szkody obciążającymi osobę sprawcy nie pozwala na uznanie wysnutej z tego porównania skali za wyłączne kryterium zmiarkowania należnego poszkodowanemu odszkodowania. Miarkowanie odszkodowania powinno bowiem następować „stosownie do okoliczności” (art. 362 kc). Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 13 lutego 1997 r., I CKN 82/96
ORZECZENIE
Szczególny charakter świadczenia, jakim jest przewidziane w art. 445 § 1 kc zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę, nie pozwala stosować do niego w sposób mechaniczny przepisu art. 362 kc o odpowiednim zmniejszeniu wysokości odszkodowania ze względu na przyczynienie się poszkodowanego Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lipca 1970 r., I CR 304/70.
BRAK MOŻLIWOŚCI EGZONERACJI A STOPIEŃ PRZYCZYNIENIA
Aby uznać, że do powstania szkody doszło wyłącznie z winy poszkodowanego musi on mieć możliwość ponoszenia winy, co jest wykluczone w przypadku małoletnich, którzy nie ukończyli trzynastego roku życia. Odpowiedzialność względem nich na tej postawie nie może zatem zostać wyłączona, co nie wyklucza jej ograniczenia. Stopień tego ograniczenia nie jest wyraźnie zdeterminowany prawnie, jednakże powinno ono być stosowne do okoliczności. Dokonanie ograniczenia o 90 %, które zdarza się w praktyce nie wydaje się zatem rozstrzygnięciem słusznym.
ORZECZENIE
Gdy szkoda wynikła wyłącznie wskutek zachowania się ofiary wypadku samochodowego, której ze względu na wiek nie można przypisać winy, zmniejszenie o 20% odszkodowania, należnego od właściciela pojazdu mechanicznego na podstawie art. 436 § 1 kc nie odpowiada zasadom wyrażonym w art. 362 kc.W myśl bowiem ostatnio wymienionego przepisu, w razie przyczynienia się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Skoro zatem, jak w danym wypadku, wina poszkodowanego dziecka w ogóle nie wchodzi w rachubę, a zarazem odpowiedzialność pozwanego przedsiębiorstwa nie pozostaje także w żadnym związku z winą kierowcy należącego do niego pojazdu, w braku innych okoliczności, które mogły by wpłynąć na odmienne oznaczenie zakresu zmniejszenia należności poszkodowanego, uznać należy w zasadzie za stosowne zmniejszenie odszkodowania o połowę. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1968 r., II CR 411/68