Rekomendacje KNF to istotny krok w kierunku zapewnienia rzetelności w likwidacji szkód osobowych. Oczywiście część przyjętych standardów to wyraźne nawiązania do dość generalnych tez z orzecznictwa Sądu Najwyższego, ale niektóre rekomendacje mają bardzo praktyczny i konkretny wymiar.
Słuszne ustalenia
Z zadowoleniem odbieram rekomendacje dotyczące ustalania kwoty bezspornej według tych samych kryteriów co świadczenie zasadnicze. Jeżeli rekomendacja ta będzie należycie egzekwowana, o co będziemy zabiegali, przetnie to praktykę pozornych wypłat w symbolicznych kwotach, wypłacanych, aby dopełnić formalnego obowiązku. Ważnym, choć w kontekście całego dokumentu łatwym do zbagatelizowania zagadnieniem jest podkreślenie konieczności wypłacania odsetek ustawowych po przekroczeniu terminów likwidacji szkody, a w przypadku odmowy wypłaty – rzetelne uzasadnienie. W obecnej praktyce ubezpieczyciele nagminnie unikają wypłacania odsetek, które obciążają ich wyniki i w praktyce wypłacane są one głównie dopiero po wytoczeniu powództwa.
Siła rekomendacji w mojej ocenie drzemie w zapisach, które być może nie są spektakularne w swej treści, ale poprzez piętnowanie powszechnych dziś praktyk istotnie wpłyną na jakość postępowań likwidacyjnych. Niewątpliwie kancelarie odszkodowawcze zapoznają się z rekomendacjami nie mniej szczegółowo niż ubezpieczyciele, bo to one właśnie będą ich cenzorem, zgłaszającym nadzorowi wszelkie nieprawidłowości.
Kancelarie
Jeżeli idzie o kancelarie odszkodowawcze rekomendacje w mojej ocenie będą miały dla nich fundamentalne znaczenie i to nie tylko poprzez zwiększenie potencjału ich działania czy łatwość kontaktu z likwidatorem. KNF nakazał, aby w przypadku występowania pełnomocnika całą korespondencję kierować również do poszkodowanego. To niewątpliwie cios dla tych kancelarii, które chciałyby działać na niekorzyść klienta, ale również krok, który czyni zbędną dalszą dyskusję o regulacji kancelarii. W kontekście pozostałych rekomendacji oznacza to, że wyeliminowane zostanie ryzyko zawarcia ugody bez wiedzy mocodawcy czy przetrzymywanie jego środków, co podnosili zwolennicy regulacji. Nie mam też wątpliwości, że w przypadku braku profesjonalizmu ze strony kancelarii odszkodowawczej zostanie ona „wypunktowana” w korespondencji do klienta. Myślę, że to bardzo zdrowy mechanizm – zakłady ubezpieczeń będą patrzyły na ręce kancelariom, tak jak one robią to obecnie w stosunku do nich. Jedną rekomendacją, którą można by określić jako proceduralną i poboczną, KNF doprowadzi do faktycznego uzdrowienia nie tylko działań ubezpieczycieli, ale faktycznej regulacji kancelarii odszkodowawczych metodą faktów dokonanych. To dobra wiadomość dla wszystkich rzetelnych doradców odszkodowawczych. Możliwość przedstawienia obrazu rynku przez PIDiPO w toku prac nad rekomendacjami to również dowód na to, że nadzór dostrzega rolę naszej branży w podnoszeniu standardów rynku ubezpieczeniowego.